Gorączka - zalecania dietetyczne - Anna Partyka-Olkuska
środa, 24 kwietnia, 2024
Latest:

Gorączka – zalecania dietetyczne

Czym jest gorączka?

W ogromym skrócie, gorączka to temperatura powyżej normy oraz mechanizm obronny i wyraz sprawnego działania naszego organizmu. 

Jest efektem działania pirogenów, produkowanych przez elementy bakterii i cytokin uwalnianych przez makrofagi.

W trakcie podwyższenia temperatury dochodzi w podwzgórzu do zmiany tzw. set point ośrodka termoregulacji.

Ośrodek termoregulacji – utrzymuje temperaturę ciała na stałym poziomie.

Do wzrostu temperatury ciała dochodzi w odpowiedzi na proces immunologiczny, bodziec zapalny, toksyczny lub hormonalny.

Gorączka towarzyszy wielu chorobom, jest jednym z pierwszych ich objawów oraz odpowiedzią na infekcje. Sama w sobie nie jest chorobą – nie jest również stanem niepożądanym, lecz bardzo ważną częścią procesu zdrowienia. 

Więcej informacji na temat gorączki, sposobach pomiaru i prawidłowej temperatury znajdziesz tutaj:

https://grupazdrowie.pl/compendium/goraczka-u-dziecka-co-moze-oznaczac-kiedy-obnizac-schemat-postepowania/?fbclid=IwAR0alg8g68cYsargNUHbO8brPV7QIJIxqOKCajnQOJ0A4JNrVK-KoyW38S4)

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/175394,goraczka

https://www.lekarzdawidciemiega.pl/czym-jest-goraczka

Podwyższenie temperatury to dla organizmu bardzo duże wyzwanie i dodatkowy wydatek energetyczny.

Różne źródła podają, iż wzrost temperatury o 1°C wiąże się ze zwiększeniem podstawowej przemiany materii o 12-20 %. W przypadku dreszczy mowa nawet o 600%.  W trakcie gorączki wzrasta także zużycie tlenu o ok. 15%. 

Zwiększeniu ulega także parowanie przez skórę – dlatego bardzo ważne jest uzupełnianie płynów w tym okresie. Przede wszystkim należy uwzględnić bilans wody – zwiększyć podaż płynów o ilość wody traconej przez nerki, przewód pokarmowy itp. Zgodnie z empiryczną regułą na każdy jeden stopień Celsjusza powyżej 38°C należy przyjąć dodatkowo ok. 0,5 litra wody na dobę. Należy unikać w tym okresie spożywania słodkich napojów, gdyż zaburzają one – i tak już obniżone – łaknienie.

W trakcie choroby może również dojść do obniżenie temperatury ciała (hipotermia). Według wielu badaczy jest ona reakcją obronną, która rozwija się w przypadku braku odpowiedniej ilości energii. Z tego powodu zwalnia metabolizm i zapotrzebowanie na tlen, co w efekcie ma służyć zmniejszeniu wydatku energetycznego i zwiększyć szanse na przeżycie.

Pamiętajcie – pomimo braku apetytu, bardzo ważne jest odpowiednie dostarczenie pożywienia i płynów podczas choroby!

Zalecenia dietetyczne w gorączce 

W trakcie gorączki występuje zmniejszone łaknienie, dlatego bardzo ważne jest ograniczenie tłuszczu w diecie oraz wyeliminowanie pokarmów ciężkostrawnych i słodkich napojów. 

Spożywanie pokarmów lekkostrawnych nie obciąża układu pokarmowego oraz ułatwia wchłanianie składników pokarmowych.

Z tego powodu w gorączce zaleca się stosowanie diety lekkostrawnej, a w przypadku długotrwałej, wysokiej temperatury – diety lekkostrawnej bogatobiałkowej.

Rozkład makroskładników (jako % sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego):

  • Białko: ok. 15,5 %
  • Tłuszcze: ok. 29,5%
  • Węglowodany: ok. 55%

Rozkład posiłków

  • zalecana ilość posiłków: 4-6 posiłków w ciągu dnia 
  • posiłki mniejszej objętości a częściej – ułatwia wchłanianie i wykorzystanie składników pokarmowych
  • posiłki w umiarkowanej (pokojowej) temperaturze
  • ostatni posiłek minimum na 2h przed snem

Źródła białka

  • chude mięso i przetwory mięsne (drób, cielęcina, królik, chude ryby, chude wendliny, polendwice)
  • chude mleko i przetwory mleczne (mleko 2%, twaróg, serki homogenizowane, typu grani)
  • jajka – ugotowane na miękko, jajecznica, omlet

Źródła węglowodanów

  • produkty zbożowe z mąki pszennej
  • drobne makarony, ryż
  • drobne kasze: manna, kuskus
  • owoce i warzywa

Źródła tłuszczy

  • masło
  • olej rzepakowy
  • olej słonecznikowy
  • oliwa z oliwek

Nawodnienie

Należy spożywać zwykłą wodę, wodę mineralną lub lekkie herbaty – najlepiej w temperaturze pokojowej. 

  •  ok. 0,5 l na każdy 1°C powyżej 38°C na przestrzeni doby (czyli przy 40°C temperaturze ciała – DODATKOWY 1 litr)

Nie należy spożywać nadmiernie słodzonych napojów, gdyż wpływają one niekorzystnie na łaknienie. 

Dozwolone techniki kulinarne

  • gotowanie w wodzie
  • gotowanie na parze
  • gotowanie w naczyniach bez wody
  • duszenie – bez wcześniejszego obsmażania w tłuszczu
  • smażenie beztłuszczowe
  • pieczenie w folii 
  • pieczenie w rękawie
  • pieczenie w naczyniach ceramicznych, żaroodpornych
  • pieczenie na ruszcie
  • pieczenie w piekarniku 
  • pieczenie w opiekaczu elektrycznym 

Smażenie i pieczenie na tłuszczu – całkowicie wykluczone! 

Wykluczeniu podlegają produkty i potrawy

  • tłuste
  • smażone
  • wzdymające 
  • ostro przyprawione
  • z dużą zawartością błonnika pokarmowego

Triki, które pozwalają zredukować ilość błonnika lub ułatwiają jego przyswajalność 

  • wybór młodych i delikatnych owoców i warzyw
  • obieranie ze skórki
  • gotowanie w wodzie
  • wydłużony czas gotowania (rozgotowywanie) 
  • rozdrabnianie – miksowanie
  • przecieranie przez sito 
  • stosowanie przecierów i soków – dobra alternatywa dla całych warzyw i owoców
  • wybór oczyszczonych produktów zbożowych

Więcej na temat diety lekkostrawnej znajdziesz tutaj.

Literatura: 

Similar Posts